ગુજરાતમાં આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) આધારિત શાસન વ્યવસ્થાને વધુ સ્માર્ટ, ઝડપી અને અસરકારક બનાવવા મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે વર્ષ 2025 થી 2030 સુધીના AI અમલીકરણ માટેનો વ્યાપક એક્શન પ્લાન મંજૂર કર્યો છે.
આ એક્શન પ્લાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ડિજિટલ એમ્પાવરમેન્ટના દૃષ્ટિકોણ અને AI માં વૈશ્વિક નેતૃત્વના સંકલ્પને અનુરૂપ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. તે ટેકનોલોજી ડ્રિવન ગવર્નન્સ માટે ગુજરાતને દેશના આગેવાન રાજ્ય તરીકે સ્થપિત કરશે.
મુખ્યમંત્રીએ આ કાર્યક્રમના રૂપરેખાને નવેમ્બર 2024માં સોમનાથમાં યોજાયેલી વાર્ષિક ચિંતન શિબિરમાં જાહેર કરી હતી. એના અનુસંધાનમાં now, ગુજરાત સરકાર દ્વારા રાજ્યભરના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં – શિક્ષણ, આરોગ્ય, કૃષિ, ફિનટેક વગેરેમાં AI ના વ્યાપક ઉપયોગ માટે એક 10 સભ્યોની AI ટાસ્કફોર્સ રચવામાં આવી હતી.
ટાસ્કફોર્સની ભલામણોના આધારે તૈયાર થયેલો આ એક્શન પ્લાન રાજ્યની નીતિ-શક્તિને અદ્યતન AI ટેકનોલોજીથી સજ્જ કરી શાસન વ્યવસ્થામાં પરિવર્તન લાવશે. ખાસ કરીને નાગરિકલક્ષી યોજનાઓ, સેવા વિતરણ અને નીતિ નિર્માણ વધુ અસરકારક બને તેમ છે.
એક્શન પ્લાનમાં 6 મુખ્ય પિલ્લરોનો સમાવેશ છે:
ડેટા ઈકોસિસ્ટમ – સુરક્ષિત અને નિયમનકારી અનુકૂળ ડેટા માળખું ઊભું કરવું
ડિજિટલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર – ટિઅર-2 અને ટિઅર-3 શહેરોમાં GPU ક્લસ્ટર, AI ફેક્ટરીની સ્થાપના
કેપેસિટી બિલ્ડીંગ – વિદ્યાર્થીઓ, MSMEs, સરકારી કર્મચારીઓ સહિત 2.5 લાખ લોકોને AI અને ML તાલીમ
R&D અને યુઝ-કેસીસ – વિભાગવાર AI સોલ્યુશન્સ અને એપ્લિકેશનનું વિકાસ
સ્ટાર્ટઅપ સપોર્ટ – ઇન્ક્યુબેશન, સીડ ફંડિંગ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સપોર્ટ
સેફ એન્ડ ટ્રસ્ટેડ AI – ગાઈડલાઈન્સ, રિસ્ક મેનેજમેન્ટ અને ઓડિટ માળખું
AI અમલ માટે રાજ્ય AI અને ડીપટેક મિશનની પણ સ્થાપના કરશે, જે AI સ્ટ્રેટેજી, નીતિ અમલ અને ઇનોવેશન માટે મુખ્ય સંસ્થા તરીકે કાર્ય કરશે.
આ ઉપરાંત રાજ્ય સરકાર વિભાગો દ્વારા પાયલોટ પ્રોજેક્ટ્સ, AI ડેટા રિપોઝીટરી અને AIRAWAT જેવા રાષ્ટ્રીય પ્લેટફોર્મ સાથે સંકલન શરૂ કરાશે. આ બધા પ્રયાસો રાજ્યને AI-સંચાલિત નવીન અને ટકાઉ ઇકોસિસ્ટમ તરફ દોરી જશે.
ગુજરાતે અગાઉથી જ GIFT સિટીમાં AI સેન્ટર ઑફ એક્સલન્સ, AI ઇનોવેશન ચેલેન્જ અને Indigenous LLM (Large Language Model) માટે ઇન્ડિયન એક્સપ્રેશન ઑફ ઇન્ટરેસ્ટ જેવી પહેલ શરૂ કરી છે.
હવે 2025-2030ના આ નવિન એક્શન પ્લાન દ્વારા ગુજરાત “વિકસિત ભારત @2047” માટે “વિકસિત ગુજરાત @2047”ના દૃષ્ટિકોણને વાસ્તવમાં ઉતારવા દૃઢપણે આગળ વધી રહ્યું છે.
અહેવાલ: પ્રકાશ કારાણી, વેરાવળ-સોમનાથ
