🌱 પ્રાકૃતિક ખેતીમાં ‘વરાપ’નું મહત્વ – પાંદડાની પોષણક્ષમતા માટે જાણો શા માટે છે જરૂરી!

જૂનાગઢ, તા. ૮ મે:
રાજ્યભરમાં પ્રાકૃતિક કૃષિને પ્રોત્સાહન આપવાના હેતુથી ખેડૂતોને સ્વચ્છ, સાત્વિક અને પોષણયુક્ત ખેતી તરફ દોરી જવાઈ રહી છે. આવી ખેતીમાં માટેના પદર્થો ઉપરાંત જમીનના આંતરિક હવા અને ભેજના સંતુલનને મહત્વ આપવામાં આવે છે. અહીં “વરાપ” શબ્દ એ ભૂમિમાં રહેલા જીવંત તંત્રના આધાર તરીકે ઊભરી રહ્યો છે.

🌀 શૂન્ય અવકાશમાં હવા અને ભેજનું સંતુલન શું છે વરાપ?
જમીનમાં માટીના બે કણ વચ્ચે જે ખાલી જગ્યા રહે છે, તેમાં માત્ર પાણી નહીં પણ ૫૦% હવા અને ૫૦% ભેજ હોવું જરૂરી છે – આ જ સ્થિતિને “વરાપ” કહેવાય છે.

💧 અતિ પાણીથી કેવી રીતે ઘટે ઓક્સિજન?
જ્યારે ખેડૂતો સતત પાણી આપી દે છે, ત્યારે જમીનમાં રહેલી હવા બહાર નીકળી જાય છે. પરિણામે છોડના મૂળ અને જીવનદાયી જીવાણુઓને ઓક્સિજન મળતું નથી, જેનાથી મૂળો સૂકી જાય છે, પાન પીળાં પડે છે અને આખો છોડ નબળો પડી જાય છે.

🌿 છાંયોનું ધોરણ અને પાણીની પદ્ધતિ
જ્યારે બપોરના ૧૨ વાગે વૃક્ષ કે છોડનો પડછાયો જ્યાં સુધી રહે છે, ત્યાં સુધીના વિસ્તારને વરાપ માટે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તેમાં સતત ભેજ રહે તો મૂળો સડવા લાગે છે, તેથી છાંયાથી બહાર નાળું કાઢી પાણીનું નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ.

🪵 થડ અને ડાળીઓનો ઘેરાવો કેમ મહત્વનો?
લીલા પાન પ્રકાશ સંશ્લેષણથી ખોરાક બનાવે છે જેનો સંગ્રહ થડમાં થાય છે. થડ અને ડાળીઓનો ઘેરાવો વધારવાથી છોડની પોષણ ક્ષમતા વધે છે. જ્યારથી મૂળને સીધો değil પરંતુ દૂરથી પાણી આપો, ત્યારે મૂળ વધુ વિસ્તૃત થાય છે – જે ફળદાયક ઉત્પાદન માટે જરૂરી છે.

📈 પાક ઉત્પાદન વધારવાના માર્ગમાં ‘વરાપ’ – ખેડૂત મિત્રોની સમૃદ્ધિ માટે આધારશીલા!

અહેવાલ: નરેન્દ્ર દવે સાથે જગદીશ યાદવ, જૂનાગઢ